Why Norway?

Hei hei lieve iedereen,

Zoals velen van jullie weten heb ik ons koude kikkerlandje omgeruild - alsof het nog niet erg genoeg was - voor een nog kouder, donkerder, regenachtiger en vooral mooier plekje. Bijna iedereen tegen wie ik vertelde dat ik aan de Arctische Universiteit van Tromsø ging studeren voor 4 maanden, met soms maar twee uur licht per dag, dagen waarbij de vieskou kan oplopen tot -18 en waar Noorse mensen nors (met één o) schijnen te zijn, vroeg zich af 'waarom toch in godsnaam Noorwegen'?
Ik heb altijd gevonden dat wij in Europa - hier horen zij officieel zelf bij maar ze zien het vaste stuk waar wij aan zitten meer als Europa - zo weinig weten en zo weinig horen van Scandinavië in zijn geheel dat ik het in mijn bolle koppie heb gehaald om ooit in mijn leven te ontdekken hoe Scandinavië is in zijn natuur, cultuur, organisatie, wetten, regels, structuren etc. Ik wist niet dat deze 'ooit' zo snel kwam toen ik besloot om mijn Erasmus semester in het buitenland te doen. Deze beslissing had als vereiste dat het iets groots moest toevoegen aan de nieuwe dingen die ik zou leren tijdens mijn semester in het buitenland, dus koos ik voor een plek 400 KM boven de poolcirkel (zie kaart). Het speciale aan deze plek vind ik onder andere de midzomernachten, waarbij de zon helemaal niet ondergaat, en de polarnachten, waarbij het maar twee uur 'licht' (lees blauwachtige schemer) is per dag. Het is nu midden augustus en het wordt rond 11 uur in de avond wel donker, maar het wordt niet zo donker als dat ik gewend ben. Er blijft aan blauwe gloed over de stad hangen alsof het bij ons nog net niet helemaal donker is. Het is dan ook heel raar om naar bed de gaan omdat je hoofd zegt dat dat nog niet hoeft. Afgelopen nacht lag ik om 3 uur in bed na een feestje (na twee cola en gratis water want een biertje van 6 euro (aanbieding!) smaakt voor mij naar geldverspilling) en zag dat de zon alweer opkwam. Zo wordt het langzaam donkerder en vanaf november zullen de polarnachten voorkomen.
De eerste avond heb ik meteen een Zweeds meisje ontmoet die bij mij in de gang woont, en sindsdien zijn we eigenlijk alleen nog maar met elkaar geweest. We praten over vanalles en zij kan mij veel vertellen over Scandinavië en tips geven over kleren en over hoe om te gaan met het weer. Zoals hierboven zeggen veel mensen dat Noorse mensen nors en behouden schijnen te zijn, maar ik weet nu dat dit (grotendeels) te 'wijten' is aan de cultuur, zowel de Noorse als die van ons. Een voorbeeld is dat wanneer je een tijdje met iemand hebt staan praten op een feestje het voor ons heel normaal is om doei te zeggen wanneer je weggaat. In Noorwegen kan het voorkomen dat je een tijdje met iemand hebt staan praten en dat deze persoon dan in de loop van de avond ineens naar huis is. Wij kunnen dit interpreteren als 'hij vindt mij vast niet aardig' of 'hij had geen zin meer om met mij te praten', maar Noren zien dit anders. Het kon namelijk zo zijn dat je net op dat moment dat hij/zij wilde gaan, je bezig was met iets, zoals dansen, praten met iemand anders of weet ik veel wat, en een Noors persoon ziet het dan als onbeleefd om jou te storen in wat je aan het doen bent. Dus wij kunnen denken dat het onbeleefd is om geen doei te zeggen, maar Noren zien het als onbeleefd om iemand te storen in zijn activiteit, waardoor het een kwestie van interpreteren wordt.
Dit interpreteren is hetzelfde wanneer je de deur voor iemand hebt opengehouden, het vaak voorkomt dat deze persoon helemaal niks zegt. Wij vinden het normaal dat iemand dan dankjewel zegt of iets in die richting, of op zijn minst een glimlach te geven, maar Noorse mensen lopen dan vaak gewoon door. Wij zouden dit als nors of onbeleefd kunnen zien, maar het is juist gebaseerd op het idee dat Noren elkaar als gelijkwaardig zien en het logisch vinden om dingen voor elkaar over te hebben. Het openhouden van een deur is iets wat vanzelfsprekend is omdat je allebei door dezelfde deur moet en je allebei een mens bent, dus hoeft je geen dankjewel te zeggen. Dit 'dankjewel-gebeuren' wordt wat ingewikkelder wanneer je bijvoorbeeld iemand bedankt voor zijn werk, zoals een cassière die afrekent, een schoonmaakster die je omgegooide koffie opruimt, een buschauffeur die je van A naar B heeft gebracht, want soms is het onbeleefd om dankjewel te zeggen en soms niet. Zo vroeg ik aan het Zweedse meisje waarom niemand dankjewel zegt in de bus, en ze zei dat dat als onbeleefd wordt gezien omdat die persoon gewoon zijn werk doet. Als je hem dan bedankt kan de persoon zich een beetje beledigd voelen. Hetzelfde geldt voor de schoonmaakster, want zij 'doet gewoon haar werk'. Bij de cassière kan je wel weer gewoon dankjewel zeggen dus ik moet nog wat meer gevoel krijgen in dit fenomeentje voordat ik mensen ga beledigen.
Zo zijn er nog veel meer dingen die anders zijn in de beleefd/onbeleefd verdeling. Het is erg mooi om te zien dat iedereen hier als gelijke wordt gezien, gewoon als mens. Het is in Scandinavië (ik geloof vooral in Noorwegen) dat het heel normaal is dat de Koning en Koningin gewoon met de fiets naar hun werk gaan en heel normaal een kop koffie drinken in de stad en wat kletsen te met mensen. Ze zien elkaar als mensen, dus als gelijken. Ik denk dat wij als soms een beetje harde Europeanen hier heel veel van kunnen leren.

De cultuurverschillen zijn natuurlijk niet zo duidelijk en haaks als bijvoorbeeld tussen Azië en Europa, want er zijn hier ook heel veel dingen hetzelfde, maar ik denk dat als je goed kijkt dat je overal hele verschillende normen en waarden kunt zien, ook al moet je soms iets dieper graven.

Wat doe ik nu?
Ik heb nu een introductie week tot en met maandag met heel veel informatie, speeddating met internationale studenten, feestjes, second hand markets, gratis wafels eten, koffie drinken, belangrijke dingen regelen, tripjes naar een strand, wandeltochten en nog veel meer, en volgende week bij de semesterstart heb je een 'Debut|UKA' waar ook veel Noren meedoen en wat een beetje te vergelijken is met de INKOM. De universiteit is echt heel modern en alle faculteiten liggen gewoon op één campus bij elkaar. Het ontmoeten van mensen gaat hier zo snel omdat iedereen met elkaar praat over vanalles. Er zijn zoveel verschillende culturen (Europa, Canada, Australië, Zuid-Amerika, India, Palestina, Mongolië, Oekraïne, Rusland, Ghana etc.) en het is leuk om te zien dat iedereen met elkaar praat, lacht en een veel te duur biertje drinkt. Kijk wereld, het is dus wel mogelijk.

Ik denk dat dit het ongeveer wel was voor de eerste 4 dagen hier maar ik ben ervan overtuigd dat ik nog veel meer dingen ga leren over de cultuur, de omgeving, de stad, het weer, het eten, de mensen en de taal als ik wat meer omga met Noorse mensen en een mini stapje terug doe van de internationale mensen. Oja en studeren doe ik ook nog binnenkort.

Dikke koude kus voor jullie! XXXXX